د COVID-19 واکسین وړیا دی او د ټولو د 6 میاشتو کالنو یا د لویو خلکو لپاره د کډوالۍ وضعیت ته له پام پرته شتون لري.
ایا تر کوره محدود یاست او واکسین ته اړتیا لرئ؟ مهرباني وکړئ دلته وګورئ
د 2023 د اپریل 19 - د Food and Drug Administration (FDA، د خوړو او درملو ادارې) د نظارتي اقدامونو په تعقیب سره CDC د COVID-19 واکسین د سپارښتنو د ساده کولو لپاره (یوازې انګلیسي) یو شمېر اقدامونه ترسره کړي او د هغو خلکو لپاره چې په لوړه کچه له خطر سره مخ دي او غواړي د کوویډ-19 واکسینو د اضافي ډوزونو پر وړاندې د خوندیتوب زیات غوراوي ولري، لا زیات انعطاف مننونکي والي ته اجازه ورکړې ده.
په د بدلونونو کې لاندې موارد شامل دي:
- 6 میاشتني او یا تر دې زیات عمر لرونکي کسان چې کمزوری معافیتي سیستم لري او د کووید-19 د دوه ظرفیته واکسینو 1 ډوز یې ترلاسه کړی وي: د کوویډ-19 تر دوه ظرفیته واکسینو لږ تر لږه 2 میاشتې وروسته د کوویډ-19 د دوه ظرفیته واکسینو یو اضافي ډوز تزریق کېدی شي.
- 65 کلن یا تر دې زیات عمر لرونکي کسان لږ تر لږه د دوی د وروستي دوه ظرفیته ډوز له ترلاسه کولو 4 میاشتې وروسته د دوه ظرفیته واکسینو د اضافي ډوز پر شرایطو برابر دي.
- د کوویډ-19 mRNA یوه ظرفیته (اصلي) واکسین به نور په متحده ایالتونو کې د کارولو په موخه نه سپارښتل کیږي.
- هغه کسان چې د کوویډ-19 یوه ظرفیته واکسینو یو یا څو مخکیني ډوزونه یې ترلاسه کړي وي، باید لږ تر لږه د کوویډ-19 تر هر یوه ظرفیته واکسینو 2 میاشتې وروسته د کوویډ-19 یو دوه ظرفیته ډوز ترلاسه کړي.
- 6 کلن یا تر دې زیات عمر لرونکي کسان چې له وړاندې یې اپډیټ شوي mRNA واکسین ترلاسه کړي وي، د هیڅ ډول اقدام ترسره کولو ته اړ نه دي، مګر دا چې عمر یې 65 کاله، تر دې زیات وي یا کمزوری معافیتي سیستم ولري.
- د کم عمر لرونکو ماشومانو لپاره د څو ګونو ډوزونو سپارښتنه کیږي او عمر، واکسینو له مخې او دا چې پخوا یې کوم واکسین ترلاسه کړي دي، توپیر لري.
- د mRNA واکسینو ته لومړیتوب ورکول کیږي، خو که تاسو نه شئ کولای یا نه غواړئ چې بل واکسین ترلاسه کړئ نو د کوویډ-19 Novavax واکسین لا هم د لاسرسي وړ دي.
ایا زه د COVID-19 واکسین وهلو لپاره څه پوهیدو ته اړتیا لرم؟
- ایا زه څنګه واکسین وکړم؟
-
د ملاقات وخت موندلو او مهالویش لپاره د واکسین لوکیټر څخه لیدنه وکړئ.
تاسو خپل زپ کوډ تاسو ته نږدې د واکسین موقعیتونو لپاره 829-438 (GET VAX) ته هم لیږلې شي.
- ایا زه باید د واکسین وهلو لپاره د متحده ایالاتو تبعه واوسم؟
-
نه، تاسو اړتیا نلرئ د واکسین وهلو لپاره د متحده ایالاتو اتباع واوسئ. د پدې معنا ده چې تاسو د واکسین وهلو لپاره ستاسو د کډوالۍ وضعیت سره د ټولنیز امنیت شمیره یا نورو اسنادو ته اړتیا نه لرئ. د واکسین ځینې چمتو کونکي ممکن د ټولنیز امنیت شمیره وغواړي، خو تاسو د یوې ورکولو ته اړتیا نلرئ.
ستاسو ماشوم د واکسین وهلو لپاره د متحده ایالاتو اتباع کیدو ته اړتیا نلري. د روغتیا پاملرنې چمتو کونکي به د هیچا د کډوالۍ وضعیت په اړه غوښتنه ونکړي. په ډیرو پیښو کې، والدین او سرپرستان به د 18 کالنو څخه کم عمره ځوانانو واکسین وهلو لپاره رضایت ورکولو ته اړتیا ولري.
د واشنګټن ایالت د روغتیا ریاست (Washington State Department of Health) دا وړاندیز کوي چې ټول د 6 میاشتو کلن او لوی خلکو ته واکسین ووهل شي.
- آیا د کوویډ-19 واکسینو لګښت لري؟
-
د متحده ایالتونو فدرال حکومت د کوویډ-19 وبا په بهیر کې د کوویډ-19 ټول واکسین وپیرل او هر هغه چا ته یې په وړیا ډول د لاسرسي وړ وګرځول چې غوښتنه یې درلوده. اوس چې د کوویډ-19 د عامې روغتیا بیړنی حالت پای ته رسېدلی دی، نو د کوویډ-19 له واکسینو تمه کېږي چې د نورو واکسینونو په څیر مسیر تغقیب کړي چې معنا يې دا ده چې د لویانو لپاره به په مستقیم ډول د کلینیکونو او روغتونونو لخوا پیرل کیږي. د کوویډ-19 واکسین به لا هم د لاسرسي وړ وي، خو د یو شمېر لویانو لپاره به یې ترلاسه کول لګښت ولري.
د کوویډ-19 واکسین به د نورو واکسینو په څیر احتمال لري چې د بیمې ډېری پلانونو تر پوښښ لاندې وي. د کوویډ-19 واکسین به په واشنګټن ایالت کې د ټولو ماشومانو لپاره د دوی تر 19مې کلیزې پورې د ماشومانو لپاره د واکسینو پروګرام (یوازې انګلیسي) له لارې په وړیا ډول د لاسرسي وړ وي. که لویان روغتیایي بیمه ونه لري یا يې پلان واکسین تر پوښښ لاندې نه نیسي، نو یو شمېر پروګرامونه شته دي چې له دوی سره د واکسینو د لګښتونو تر پوښښ لاندې نیولو کې مرسته کوي. د دغو پروګرامونو په اړه د لا زیاتو معلوماتو لپاره HHS.gov (یوازې انګلیسي) ته مراجعه وکړئ.
د کوویډ-19 واکسین به تر هغه وخته د ټولو لپاره په وړیا توګه دوام وکړي ترڅو چې د فدرالي حکومت لخوا پیرل شوي واکسین دوام ومومي.
- ایا څه به وي که چیرې زه د روغتیا بیمه ونلرم؟
-
کوویډ-19 واکسین به د نورو واکسینو په څیر احتمال لري چې د بیمې ډېری پلانونو تر پوښښ لاندې وي. د کوویډ-19 واکسین به په واشنګټن ایالت کې د ټولو ماشومانو لپاره د دوی تر 19مې کلیزې پورې د ماشومانو لپاره د واکسینو پروګرام (یوازې انګلیسي) له لارې په وړیا ډول د لاسرسي وړ وي. که لویان روغتیایي بیمه ونه لري یا يې پلان واکسین تر پوښښ لاندې نه نیسي، نو یو شمېر پروګرامونه شته دي چې له دوی سره د واکسینو د لګښتونو تر پوښښ لاندې نیولو کې مرسته کوي. د دغو پروګرامونو په اړه د لا زیاتو معلوماتو لپاره HHS.gov (یوازې انګلیسي) ته مراجعه وکړئ.
د کوویډ-19 واکسین به تر هغه وخته د ټولو لپاره په وړیا توګه دوام وکړي ترڅو چې د فدرالي حکومت لخوا پیرل شوي واکسین دوام ومومي.
- کوم COVID-19 واکسینونه دا مهال شتون لري؟
-
U.S. Food and Drug Administration) (FDA) لخوا په بشپړ ډول تصویب شوي. دا واکسینونه دا مهال پهWashington ایالت کې (د تهرومبوسائټوپینا
Pfizer-BioNTech COVID-19 واکسین (Comirnaty):
د Pfizer-BioNTech COVID-19 واکسین د 6 میاشتو څخه تر 4 کلونو پورې د درې دوز دوه اړخیزه لړۍ ده، لومړی دوز دوه دوزونه په 21 ورځو کې ورکول کیږي او دریم دوز لږترلږه 8 اونۍ وروسته د دوهم دوز څخه ورکول کیږي.
د Pfizer-BioNTech COVID-19 واکسین د هغه 5 او زاړه واکسین لپاره یو دوه اړخیز دوز دی.
- هغه خلک چې دمخه یې د COVID-19 واکسین یو یا څو دوزونه اخیستي وي باید د دوه اړخیز COVID-19 واکسین یو واحد دوز ترلاسه کړي لږ تر لږه 2 میاشتې وروسته له دې چې د COVID-19 واکسین تطبیق شي. د 6 میاشتو څخه تر 4 کلونو پورې ماشومان چې د Pfizer د مونوولینټ واکسین لومړني درې دوز مهالویش ترلاسه کړي باید د Pfizer د بدل شوي دوه اړخیز واکسین یو دوز ترلاسه کړي، لږترلږه 2 میاشتې وروسته د لومړني درې خوراکي مهالویش بشپړولو وروسته ورکړل شوی. د 5 کلونو عمر لرونکي ماشومان چې د Pfizer واکسین یې اخیستی وي یوازې د Pfizer تعدیل شوي دوه اړخیز واکسین یو دوز ترلاسه کولی شي. هغه خلک چې عمرونه یې 6 یا ډیر دي کولی شي د Pfizer یا Moderna څخه د تعدیل شوي واکسین یو دوز ترلاسه کړي، پرته له دې چې د واکسین د نښې په پام کې نیولو سره چې مخکې د واکسین کولو ابتدايي مهال ویش یا د مونووالنټ واکسین د بوسټر دوز په توګه ترلاسه شوی وي.
- 6 میاشتني او یا تر دې زیات عمر لرونکي کسان چې کمزوری معافیتي سیستم لري او د کووید-19 د دوه ظرفیته واکسینو 1 ډوز یې ترلاسه کړی وي: د کوویډ-19 تر دوه ظرفیته واکسینو لږ تر لږه 2 میاشتې وروسته د کوویډ-19 د دوه ظرفیته واکسینو یو اضافي ډوز تزریق کېدی شي.
- 65 کلن یا تر دې زیات عمر لرونکي کسان لږ تر لږه د دوی د وروستي دوه ظرفیته ډوز له ترلاسه کولو 4 میاشتې وروسته د دوه ظرفیته واکسینو د اضافي ډوز پر شرایطو برابر دي.
که مو د CDC لخوا سپارښتل شوی تر ټولو وروستی ډوز ترلاسه کړی وی، نو په دې صورت کې تاسو د کوویډ-19 واکسینونو له اړخه اپډیټ (یوازې انګلیسي) یاستئ.
د COVID-19 Moderna واکسین(Spikevax):
د موډرنا COVID-19 واکسین د 6 میاشتو څخه تر 5 کلونو پورې د خلکو لپاره د دوه دوز دوه اړخیز واکسین رژیم په توګه راځي ، چې د یوې میاشتې په وقفه کې ورکړل شوی. د موډرینا د COVID-19 واکسین د 6 کلنۍ او ډیر عمر لرونکو .خلکو لپاره د دوه اړخیز واکسین د یو واحد دوز په توګه راځي
- هغه خلک چې دمخه یې د COVID-19 واکسین یو یا څو دوزونه اخیستي وي باید د دوه اړخیز COVID-19 واکسین یو واحد دوز ترلاسه کړي لږ تر لږه 2 میاشتې وروسته له دې چې د COVID-19 واکسین تطبیق شي. د 6 میاشتو څخه تر 4 کلونو پورې هغه ماشومان چې د لومړني دوه دوز موډرنا مونوولینټ واکسین مهالویش ترلاسه کړي باید لږترلږه 2 میاشتې وروسته د خپل لومړني دوه دوز Moderna واکسین مهالویش بشپړولو وروسته د Moderna bivalent واکسین نور دوز ترلاسه کړي. هغه خلک چې عمرونه یې 5 او تر هغه ډیر وي د Pfizer یا Moderna څخه د تعدیل شوي واکسین یو دوز ترلاسه کولی شي، پرته له دې چې د واکسین د نښې په پام کې نیولو سره چې مخکې د واکسین کولو ابتدايي مهال ویش یا د مونووالنټ واکسین د بوسټر دوز په توګه ترلاسه شوی وي
- 6 میاشتني او یا تر دې زیات عمر لرونکي کسان چې کمزوری معافیتي سیستم لري او د کووید-19 د دوه ظرفیته واکسینو 1 ډوز یې ترلاسه کړی وي: د کوویډ-19 تر دوه ظرفیته واکسینو لږ تر لږه 2 میاشتې وروسته د کوویډ-19 د دوه ظرفیته واکسینو یو اضافي ډوز تزریق کېدی شي.
- 65 کلن یا تر دې زیات عمر لرونکي کسان لږ تر لږه د دوی د وروستي دوه ظرفیته ډوز له ترلاسه کولو 4 میاشتې وروسته د دوه ظرفیته واکسینو د اضافي ډوز پر شرایطو برابر دي.
که مو د CDC لخوا سپارښتل شوی تر ټولو وروستی ډوز ترلاسه کړی وی، نو په دې صورت کې تاسو د کوویډ-19 واکسینونو له اړخه اپډیټ (یوازې انګلیسي) یاستئ.
Novavax COVID-19 واکسین:
دا واکسین د 12 کالو او تر هغه څخه ډیر عمر لرونکي لویانو کې د بیړني کارونې لپاره مجاز دی. کلینیکي ازموینې هیڅ غیر متوقع جدي منفي اغیزې ندي ښودلي.
- دوه دوزونه د 21 ورځو په وقفه کې د 12 کلنۍ او لویانو لپاره تطبیفېږي
- هغه خلک چې دمخه یې د COVID-19 واکسین یو یا څو دوزونه اخیستي وي باید د دوه اړخیز COVID-19 واکسین یو واحد دوز ترلاسه کړي لږ تر لږه 2 میاشتې وروسته له دې چې د COVID-19 واکسین تطبیق شي.
- 6 میاشتني او یا تر دې زیات عمر لرونکي کسان چې کمزوری معافیتي سیستم لري او د کووید-19 د دوه ظرفیته واکسینو 1 ډوز یې ترلاسه کړی وي: د کوویډ-19 تر دوه ظرفیته واکسینو لږ تر لږه 2 میاشتې وروسته د کوویډ-19 د دوه ظرفیته واکسینو یو اضافي ډوز تزریق کېدی شي.
- 65 کلن یا تر دې زیات عمر لرونکي کسان لږ تر لږه د دوی د وروستي دوه ظرفیته ډوز له ترلاسه کولو 4 میاشتې وروسته د دوه ظرفیته واکسینو د اضافي ډوز پر شرایطو برابر دي.
- mRNA واکسینونه غوره دي، مګر د Novavax د COVID-19 واکسین شتون لري که تاسو د بل واکسین ترلاسه کولو توان نه لرئ یا نه غواړئ. هغه خلک چې عمرونه یې 18 او تر هغه ډیر دي هم کولی شي د نوواواکس واکسین د بوسټر دوز ترلاسه کولو لپاره غوره کړي که دوی نشي کولی، یا نه غواړي د ترمیم شوي mRNA واکسین بوسټر دوز ترلاسه کړي
که مو د CDC لخوا سپارښتل شوی تر ټولو وروستی ډوز ترلاسه کړی وی، نو په دې صورت کې تاسو د کوویډ-19 واکسینونو له اړخه اپډیټ (یوازې انګلیسي) یاستئ.
- که چیرې زه د خپل دوهم دوز لپاره ناوخته کړم، ایا زهد واکسین لړۍ بیا پیل کولو ته اړتیا لرم؟
-
نه. که چیرې تاسو د خپل دوهم دوز لپاره ناوخته یاست نو تاسو د واکسین لړۍ بیا پیل کولو ته اړتیا نه لرئ.
خپل د لومړي دوز څخه د وړاندیز شوي ورځو شمیر تیریدو وروسته ژر تر ژره دوهم دوز ووهئ چې.
دا مهمه ده چې دواړه ډوزونه ووهئ خو مهمه نده چې تاسو څومره لرې د دوهم ډوز وهل پای ته رسوئ.
که چیرې تاسو د کمزورې معافیت لرونکی یاست او د اضافي ډوز لپاره وړ یاست، نو تاسو باید د دوهم ډوز وروسته لږترلږه 28 ورځې انتظار اوباسئ.
- ایا زه د COVID-19 واکسین ترلاسه کولی شم که چیرې زه امیندواره یم، شیدې ورکوم، یا د امیندوارۍ پلان لرم؟
-
هو، ډاټا ښايي چې د COVID-19 واکسین د امیندوارۍ پرمهال خوندي دي. د ناروغیو کنټرول او مخنیوي مرکزونه (Centers for Disease Control and Prevention (CDC))،د زیږون متخصصین او د ښځو ډاکټرانو امریکایی پوهنځی (American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG))، او د میندو-جنین درملو ټولنه (Society for Maternal-Fetal Medicine (SMFM)) (یوازې انګلیسي) د هغو خلکو لپاره د COVID-19 واکسین وړاندیز کوي څوک چې امیندواره وي، شیدې ورکوي، یا د امیندوارۍ پلان کوي. ځینې مطالعات ښایې چې که چیرې تاسو واکسین شي، نو ستاسو ماشوم ممکن د امیندوارۍ او شیدو ورکولو له لارې د COVID-19 پروړاندې انټي باډونه ترلاسه کوي. غیر واکسین شوي امیندواره ښځې چې په COVID-19 اخته کیږي د جدي اختلالاتو په ډیر خطر کې دي لکه د مودې نه مخکې زېږېدنه یا زیږون دمخه د ماشوم مړینه. سربیره پردې، هغه ښځې چې د امیندوارۍ پرمهال په COVID-19 اخته کیږي د ژوند پرمختللي ملاتړ او د تنفسي نل ته د دوه څخه درې ځله ډیر اړتیا لرلو احتمال لري.
د امیندوارۍ او شیدې ورکولو پرمهال د COVID-19 واکسین ترلاسه کولو په اړه د نورو سرچینو لپاره، مهرباني وکړئ په One Vax, Two Lives- یو واکس، دوه ژونده ویب پاڼه کې اپډېټ معلومات وګورئ.
- ایا زه کولی شم د COVID-19 واکسین ووهم کله چې زه عادي واکسین وهم؟
-
هو. د معافیت تمریناتو مشورتي کمیټې (Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP)) د می په 12، 2021 باندې خپل وړاندیزونه بدل کړل. تاسو اوس ګولی شئ په ورته وخت کې د COVID-19 واکسین ووهئ کله چې تاسو نور واکسینونه ووهئ.
تاسو د خپل ماشوم اړین ښوونځي واکسینونه (یوازې انګلیسي) یا نور وړاندیز شوي واکسینونه د COVID-19 واکسین څخه جلا تنظیم کولو ته اړتیا نه لرئ. د COVID-19 واکسین لید ټاکنه ستاسو د ماشوم د دوی د ټولو وړاندیز شوي واکسینونو باندې د لیدلو یو بل فرصت دی.
- د واکسین کولو ثبت کارت څه شی دی؟
-
تاسو باید واکسین کولو کاغذي کارت ترلاسه کړئ کله چې تاسو د COVID-19 واکسین خپل لومړی دوز ووهئ. دا کارت به تاسو ته وښايي چې کوم ډول واکسین مو وهلي (Comirnaty/Pfizer-BioNTech, Spikevax/Moderna یا (Johnson & Johnson) او په کومه نیټه مو دا کړي دي.
که تاسو اضافي دوز ترلاسه کړئ، تاسو باید د خپل واکسين کولو کارت هم په خپل ملاقات کې وړاندې کړئ. د روغتیا پاملرنې مسلکي چې تاسو ته واکسین درکوي دوز ثبتوي.
- خپل د واکسین کولو کارت د دوزونو ترمینځ او د هغې وروسته وساتئ.
- د خپل کارت مخ او شا عکسونه واخلئ ترڅو د ډیجیټل نقل له ځان سره وساتئ.
- خپل برښنالیک ته ېې ولېږئ، ېو البوم ورڅخه جوړ کړئ، او ېا دې انځور تېګ کړئ ترڅو په اسانې سره بېا موندلی شئ.
- یو کاپي ترې واخلئ که چیرې تاسو غواړئ یو له ځان سره ولرئ.
ډاډمن شی چې تاسو بیا ورته ډول ووهئ. که چیرې تاسو د خپل واکسین کولو کارت له لاسه ورکړئ، نو ننوځئMyIR (MyImmunization Registry ) زما د واکسین کولو ثبت)(یوازې انګلیسي) ترڅو د COVID-19 واکسین وهلو ثبت وګورئ، او بیا د معلوماتو سکرین شاټ یا عکس واخلئ. که چیرې تاسو یو حساب نلرئ، نو تاسو کولی شئ هر وخت د MyIR لپاره لاسلیک وکړئ.
مهرباني وکړئ په یاد ولرئ چې د MyIR له لارې ستاسو د ریکارډونو تصدیق ممکن سمدستي نه وي، او لاسرسی اوس مهال یوازې د انګلیسي ژبې پورې محدود دی. په ژوندۍ بڼه ټیلیفون مرسته د MyIRmobile سره د مرستې لپاره شتون لري یا د واکسین کولو ریکارډ پوښتنو سره د Department of Health COVID-19 (روغتیا څانګې کوېډ-COVID-19) سره له تلیفون لارې اړیکه ونیسئ833-VAX-HELP یا د بریښنالیک وکړئ waiisrecords@doh.wa.gov .
خوندیتوب او موثریت
- ایا زه ولې باید د COVID-19 واکسین ووهم؟
-
دا د COVID-19 واکسین وهلو لپاره په بشپړ ډول ستاسو انتخاب دی، خو موږ د دې ناروغۍ پای ته رسولو لپاره د امکان تر حده ډیرو خلکو ته اړتیا لرو. دا د COVID-19 وایرس خپریدلو لپارهی سخت دي کله چې په ټولنه کې ډیر خلک – د واکسین کولو یا وروستي انتان له لارې معافیت لري. څومره چې زموږ د واکسین کچه لوړه وي، دومره به زموږ د ناروغۍ کچه ټیټه وي.
د COVID-19 واکسین کولی شي تاسو په ډیرو طریقو کې خوندي کړي:
- دوی ستاسو د جدي ناروغۍ فرصت خورا راکموي که چیرې تاسو په COVID-19 اخته شئ
- په بشپړ ډول واکسین کول ستاسو په روغتون کې د بستر کیدو امکانات راکموي او د COVID-19 څخه ستاسو د مړینې خطر ټیټوي
- واکسین وهل په ټولنه کې د هغه خلکو شمیر ډیروي چې خوندي دي، د ناروغۍ خپریدو لپاره یې سختوي
- متخصصین د واکسین وړتیا مطالعې ته دوام ورکوي ترڅو خلک نورو ته د وایرس له خپریدو وساتي.
یوځل چې تاسو په بشپړ ډول واکسین شئ، نو د COVID-19 اخته کیده لاهم امکان لري، خو دا د واکسین نه کولو په پرتله خورا کوچنی فرصت دی.
هغه خلک چې واکسین شوي ندي لاهم کولی شي وایرس ونیسي او نورو ته یې خپور کړي. ځینې خلک د طبي دلیلونو لپاره واکسین نشي وهلئ، او دا دوی په ځانګړي توګه COVID-19 ته زیان منونکی پریږدي. که چیرې تاسو واکسین شوي نه یاست، نو تاسو د COVID-19 ډولونه څخه په روغتون کې د بستر کیدو یا مړینې لوړ خطر کې هم یاست.واکسین وهل ستاسو او ستاسو د کورنۍ، ګاونډیانو او د ټولنې په ساتنه کې مرسته کوي.
- ایا زه ولې د COVID-19 واکسین ووهم که چیرې ډیری خلک د ناروغۍ درلودو څخه ژوندي پاتې شي؟
-
مرګ د COVID-19 درلودو یوازینی خطر ندی. ډیر خلک چې په COVID-19 اخته کیږي یوازې معتدل علایمونه لري. په هرصورت، وایرس خورا غیر اټکل کیدونکی دی، او موږ پوهیږو د COVID-19 ډولونه ډیر احتمال لري تاسو په حقیقت کې ناروغ کړي. ځینې خلک ډیر ناروغه کیدای شي یا د COVID-19 څخه مړه شي، حتی ځوانان چې د مزمن روغتیا حالات نلري. نور، چې د “COVID اوږدمهاله کش کوونکی” په نوم پیژندل کیږي ممکن علایم ترلاسه کړي چې د میاشتو لپاره ادامه کوي او د دوی د ژوند کیفیت اغیزه کوي. موږ لاهم د COVID-19 ټولې اوږدمهاله اغیزې نه پیژنو ځکه چې دا یو نوی وایرس دی. د واکسین وهل د وایرس پروړاندې زموږ غوره ساتنه ده. حتی که چیرې تاسو ځوان او صحتمند یاست، نو تاسو باید د COVID-19 واکسین ووهئ.
- د COVID-19 ډولونه څه شی دی؟
-
وایرسونه بدلیږي (بدلون) لکه څنګه چې دوی له یو کس څخه بل کس ته خپریږي. یو 'ډول' د وایرس بدلیدونکی فشار دی. ځینې ډولونه د وخت په تیریدو سره ورکیږي او ځینې یې په ټولنو کې خپریدو ته دوام ورکوي.
د ناروغیو کنټرول او مخنیوي مرکزونه (Centers for Disease Control and Prevention (CDC)) د وایرس ډولونه تشخیصوي چې اندیښنه لري. اوس مهال، ډیر ډولونه اندیښمن دي ځکه چې دا ګړندي او په اسانۍ سره خپریږي، د ډیر COVID-19 انتاناتو لامل کیږي.
- ایا موږ څنګه پوهیږو چې واکسینونه خوندي دي؟
-
د دې لپاره چې ډاډ ترلاسه شي چې د COVID-19 واکسین خوندي دي، د Centers for Diseases Control and Prevention (CDC، د ناروغیو د کنټرول او مخنیوي مرکزونو) د دوولت وړتیا پراخه او پیاوړې کړه څو monitor vaccine safetyـد واکسین خوندیتوب وښيي. په پایله کې د واکسین د خوندیتوب متخصصین هغه مسلې څارلی او کشفولی شي چې ښايي د COVID-19 واکسین کلینیکي آزموینې په جریان کې نه وي لیدل شوې.
- ایا دا څه معنا لري کله چې واکسین د FDA تصویب ولري؟
-
د بشپړ تصویب لپاره، FDA د عاجل کارونې واک ورکولو په پرتله د اوږدې مودې لپاره د ډاټا بیاکتنه کوي. واکسین ته د بشپړ تصویب ورکولو لپاره، ډاټا باید د واکسین تولید کې د لوړې کچې خوندیتوب، موثریت او کیفیت کنټرول وښایې.
د عاجل کارونې اختیار (EUA) FDA ته اجازه ورکوي چې د عاجل حالت په جریان کې د بشپړ جواز لرلو څخه مخکې یو محصول چمتو کړي. د EUA موخه او د دې ډاډمن کول دي چې خلک د ډاټا اوږدمهاله تحلیل دمخه د ژوند ژغورونکي واکسین ترلاسه کولی شي په هرصورت، EUA لاهم د کلینیکي ډاټا خورا ژورې بیاکتنې ته — یوازې د لنډې مودې په جریان کې اړتیا لري. د FDA لخوا ورکړل شوی هر EUA د Scientific Safety Review Workgroup لخوا د لویدیځ ایالتونو تړون Western States Pact د برخې په توګه بیا ارزول کیږي (یوازې انګلیسي).
- یا د Western States Pact څه شی دی؟
-
دې کاري ډلې د واکسینو د خوندیتوب په اړه د متخصص بیاکتنې بل پوړ چمتو کړي. په هیئت کې داسې متخصصین چې د ټولو غړو هیوادونو لخوا ټاکل شوي وو او په ملي کچه پیژندل شوي ساینس پوهان چې د معافیت او عامې روغتیا په برخه کې تخصص لري، شامل وو. له لویدیځو ایالتونو سره په نږدې همغږۍ او همکارۍ کې د عمل کولو لپاره کله چې COVID-19 روغتیایی بیړنی حالت اعلان شو، دې هیات په عامه توګه موجود ټول معلومات په عین وخت کې د څلورو واکسینونو لپاره چې موږ يې اوس په واشنګټن کې لرو، د فدرالي بیاکتنو سره بیاکتنه وکړه. لکه څنګه چې موږ د وبا د رغېدو نوي پړاو ته ځو، د Western States Pact (لویدیځو ایالتونو تړون) منحل شوی او په لویدیځو ایالتونو کې د ټولو واکسینو کارولو اجازه به د Food and Drug Administration (FDA، خوړو او درملو ادارې) لخوا تعنېږي او د واکسینو سپارښتنې به له Centers for Disease Control and Prevention (CDC، ناروغیو کنټرول او مخنیوي له مرکزونو) څخه راشي.
د Western States Scientific Safety Review Workgroup موندنې ولولئ:
- Pfizer-BioNTech COVID-19 واکسین (PDF) (انګلیسي)
- Moderna COVID-19 واکسین (PDF) (انګلیسي)
- Johnson & Johnson-Janssen COVID-19 واکسین (PDF) (انګلیسي)
- Novavax COVID-19 واکسین (PDF) (انګلیسي)
- ایا زما په بدن کې به د COVID-19 واکسین څنګه کار وکړي؟
-
دا ویډیو پدې اړه وګورئ چې واکسین ستاسو په بدن (انګلیسي) کې څنګه کار کوي.
د MRNA واکسین (Pfizer او Moderna COVID-19 واکسین)
دوه موجود واکسینونه د میسینجر RNA (mRNA)واکسین په نوم یادیږي.
د MRNA واکسینونه ستاسو حجرو ته ښوونه کوي چې د کوروناوایرس سپیک پروټین بې ضرره ټوټه جوړه کړي. ستاسو د معافیت سیسټم ګوري چې پروټین تړاو نلري، او ستاسو بدن د انټي باډونو تولید پیل کوي. دا انټي باډونه په یاد لري چې څنګه د COVID-19 سره مبارزه وکړئ که چیرې تاسو په راتلونکي کې په ناروغۍ اخته یاست. کله چې تاسو واکسین شي، تاسو د ناروغۍ ترلاسه کولو پرته COVID-19 ته معافیت رامینځته کوئ. یوځل چې دا خپله دنده سرته ورسوي، mRNA په ګړندی توګه ماتیږي او بدن یې په څو ورځو کې پاکوي.
دد پروتینو د فرعي واحد واکسینونه د پروتینو د فرعي واحد واکسینونه وکسین Novavax COVID-19
د پروتینو د فرعي واحد واکسین د COVID-19 د واکسینونو له ډلې څخه یو واکسین دی چې دFood and Drug Administration(FDA، د خوړو او درملو ادارې) لخوا اجازه ور کړل شوې ده. د پروتینو د فرعي واحد په واکسین کې د ویروس (پروتینو) یو شمېر برخې شاملې دي چې د COVID-19 سبب کېږي (د هیڅ ډول ژوندي وریروس له کارولو پرته) له یوې اضافې مادې سره جوړ شوی دی تر څو له واکسینو سره مرسته وکړي چې په بدن کې ښه کار وکړي. کله چې ستاسو بدن ومومي چې څه ډول اسپایک پروتینو ته ځواب ور کړي،نو هغه به وکولای شي په چټکۍ سره اصلي ویروس ته ځواب ور کړي او تاسو د COVID-19 پر وړاندې وساتي. د فرعي واحد واکسین په داسې ویروس د اخته کېدو لامل نه کېږي چې د COVID-19 سبب شي او زموږ له DNA سره تداخل نه کوي.
د لاسرسي وړ د فرعي واحد واکسین یو دوه ډوزه واکسین دي. معمولاً له دوهم ډوز څخه دوې اونۍ وخت نیسي چې تاسو په بشپړ ډول خوندي شئ.
ځینې وختونه واکسین وهل د لږې تبې یا د یخ په څیر علایمو لامل کیدی شي، خو دا زیان نلري.
د نورو معلوماتو لپاره، دا سرچینې وګورئ: د COVID-19 واکسینونو سنیپ شاټ او د COVID-19 واکسینونه:ایا په څه وپوهیږئ.
کله چې په ټولنه کې کافي خلک کولی شي د کورونا وایرس سره مبارزه وکړي، نو دوی دی چیرته هم نه ځي. دا پدې معنا ده چې موږ کولی شو ژر خپریدل ودروو او د دې ناروغۍ پای ته رسیدو ته یو څه نږدې شو.
- ایا د COVID-19 واکسین څنګه جوړیږي؟
-
دا لنډه ویډیو تشریح کوي چې د COVID واکسین څنګه جوړیږي (انګلیسي).
- ایا د mRNA واکسین څه شی دی؟
-
د میسینجر RNA یا mRNA واکسین یو نوی ډول واکسین دی. د MRNA واکسین ستاسو حجرو ته ښوونه کوي چې څنګه د “سپیک پروټین“ بې ضرره ټوټه جوړه کړي. سپیک پروټین هغه څه دي چې تاسو یې د کورونا وایرس په سطح کې ګورئ. ستاسو د معافیت سیسټم ګوري چې پروټین دلته تړاو نلري او ستاسو بدن به د معافیت غبرګون رامینځته کولو پیل وکړي او انټي باډونه رامینځته کړي. دا د هغه څه سره ورته دی چې پیښیږي کله چې موږ "په طبیعي ډول" د COVID-19 په انتان اخته کیږو. یوځل چې دا خپله دنده سرته ورسوي، mRNA په ګړندی توګه ماتیږي او بدن یې په څو ورځو کې پاکوي.
که څه هم موږ په تیر وخت کې د نورو ډوله طبي او وترنري پاملرنې لپاره mRNA کارولی، د دې میتود په کارولو سره د واکسینونو رامینځته کول په ساینس کې لوی پرمختګ دی او ممکن پدې معنا وي چې راتلونکي واکسین په اسانۍ سره رامینځته کیدی شي.
تاسو ممکن پدې اړه نور ولولۍ چې د mRNA واکسین د CDC په ویب پاڼه کې څنګه کار کوي.
- د پروتینو د فرعي واحد یو واکسین څه شی دي؟
-
د پروتینو د فرعي واحد واکسین د COVID-19 د واکسینونو له ډلې څخه یو واکسین دی چې دFood and Drug Administration(FDA، د خوړو او درملو ادارې) لخوا اجازه ور کړل شوې ده. د پروتینو د فرعي واحد په واکسین کې د ویروس (پروتینو) یو شمېر برخې شاملې دي چې د COVID-19 سبب کېږي (د هیڅ ډول ژوندي وریروس له کارولو پرته) له یوې اضافې مادې سره جوړ شوی دی تر څو له واکسینو سره مرسته وکړي چې په بدن کې ښه کار وکړي. کله چې ستاسو بدن ومومي چې څه ډول اسپایک پروتینو ته ځواب ور کړي،نو هغه به وکولای شي په چټکۍ سره اصلي ویروس ته ځواب ور کړي او تاسو د COVID-19 پر وړاندې وساتي. د فرعي واحد واکسین په داسې ویروس د اخته کېدو لامل نه کېږي چې د COVID-19 سبب شي او زموږ له DNA سره تداخل نه کوي.
- ادجوانت (د بدن دفاعي سیستم پیاوړي کوونکي درمل) څه شی دي؟
-
Novavax په اداجوانت کې یو اضافي ماده دی تر څو د بدن د دفاعي سیستم ځواب ویل پياوړي کړي.
- ایا په واکسین کې کوم اجزا شتون لري؟
-
د COVID-19 واکسینونو اجزا د واکسینونو لپاره خورا ځانګړي دي. پدې کې د mRNA یا د ترمیم شوي اډینو وایرس فعاله اجزا سره نور اجزاووي لکه غوړ، مالګې او شکرو شامل دي چې فعال اجزا خوندي ساتي، دا په بدن کې ښه کار کولو کې مرسته کوي، او د ذخیره کولو او ترانسپورت پرمهال واکسین خوندي ساتي.
د COVID-19 یا کرونا Novavax واکسین د پروتینو د فرعي واحد پر بنسټ یو واکسین دی چې په هغه کې له غوړو او بورې (شکرې) سربیره یوه اضافي ماده شامله ده، تر څو له واکسین سره مرسته وکړي چې بدن کې په ښه ډول کار وکړي. دا واکسین له mRNA څخه کار نه اخلي.
Moderna،Pfizer او Johnson اوNovavax او Johnson واکسینونه انسان حجرې (د جنین حجرو په ګډون)، د COVID-19 وایرس، لاټېکس، ساتندوى مواد، یا د حیواناتو لخوا محصولات په شمول د خوګ یا خنزیر محصولات یا جیلاتین نه لري. واکسینونه په هګیو کې نه کرل کیږي او د هګیو هیڅ محصول نلري.
دا وګورئ پوښتنه او ځواب؛د فلاډالفیا د ماشومانو روغتون څخه ویب پاڼه د اجزاوو په اړه د نورو معلوماتو لپاره (انګلیسي) تاسو په Pfizer، Moderna، Novavax، اوJohnson & Johnson (انګلیسي) حقیقت پاڼې کې د اجزاو بشپړ لیست هم ومومئ.
- ایا د COVID-19 واکسین د شنډتوب لامل کیږي؟
-
هیڅ ساینسي شواهد شتون نلري چې واکسینونه د شنډتوب یا ناتواني لامل کیږي. کله چې واکسین ستاسو بدن ته ننوځي، دا ستاسو د معافیت سیسټم سره کار کوي ترڅو د کورونا وایرس سره مبارزې لپاره انټي باډونه رامینځته کړي. دا پروسه ستاسو د تناسلي ارګانونو سره مداخله نه کوي.
د Centers for Disease Control and Prevention (CDC)،American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) (انګلیسي)، او Society for Maternal-FetalMedicine(SMFM)(انګلیسي) د هغو خلکو لپاره د COVID-19 واکسین وړاندیز وکړئ څوک چې امیندواره وي، شیدې ورکوي، یا د امیندوارۍ پلان لري. ډیر خلک چې د COVID-19 پروړاندې واکسین شوي دي له هغه وخت راهیسې امیندواره شوې یا صحي ماشومانو ته یې زیږون ورکړی.
اوس مهال هیڅ شواهد نه ښایې چې کوم واکسینونه، پشمول د COVID-19 واکسینونه، د نارینه حاصل خېزي ستونزې لامل کیږي. د 45 صحتمند نارینه وو وروستي کوچنۍ مطالعه (انګلیسي) چا چې د mRNA COVID-19 واکسین وهلي (د بیلګې په توګه، Pfizer-BioNTech یا Moderna) د واکسین وهلو دمخه او وروسته یې د سپرم ځانګړتیاو لکه مقدار او حرکت ته کتلي. څیړونکو د واکسین وهلو وروسته پدې سپرم ځانګړتیاو کې کوم مهم بدلون ندی موندلی.
د ناروغۍ څخه تبه په صحي نارینه وو کې د سپرم تولید کې لنډ مهاله کمښت سره تړاو لري. که څه هم تبه د
COVID-19 واکسین لنډمهاله اړخیزه اغیزه کیدی شي، اوسني شواهد شتون نلري چې د COVID-واکسین وروسته تبه د سپرم تولید اغیزه کوي.د CDCمعلومات د COVID-19 واکسینونو په اړه د هغه خلکو لپاره وګورئ څوک چې غواړي د زیاتو (انګلیسي) معلوماتو لپاره ماشوم ولري. تاسو کولی شئ د واکسینونو په اړه حقایقو لپارهد CDC COVID-19 واکسینونو ویب پاڼه (انګلیسي) هم وګورئ.
- ایا د واکسین وهلو وروسته کوم ډول علایم عادي دي؟
-
د نورو عادي واکسینونو په څیر، خورا عام اړخیزې اغیزې د لاس درد، ستړیا، سر درد، او د غړو درد دی.
دا علایم هغه نښې دي چې واکسین کار کوي. د Pfizer او Moderna ازموینو کې، دا اړخیزې اغیزې اکثراً د واکسین وهلو دوه ورځو دننه کې پیښیږي، او شاوخوا یوه ورځ دوام کوي. اړخیزې اغیزې د لومړي دوز په پرتله د دوهم دوز
د ټولو دریو واکسینونو لپاره، د 55 کالو څخه ډیر خلک د ځوانو خلکو په پرتله د اړخیزو اغیزو راپور ورکولو لږ احتمال لري.
تاسو ممکن آنلاین یا په ټولنیزو رسنیو کې د ناسم اړخیزو اغیزو په اړه ځینې اوازې وګورئ. ډاډمن کړئ هرکله چې تاسو د اړخیزه اغیزو په اړه ادعا ګورئ نو چې تاسو د دې ادعا سرچینه وګورئ. - څه پیښیږي که چیرې زه د COVID-19 واکسین وهلو وروسته ناروغه شم؟
-
د نورو عادي واکسینونو په څیر، د COVID-19 واکسین معمولاً د اړخیزه اغیزو سره راځي، لکه د لاس درد، تبه، سر درد، یا د واکسین وهلو وروسته ستړیا. دا هغه نښې دي چې واکسین کار کوي. د COVID-19 د واکیسنو له تر لاسه کولو وروسته د ممکنو ضمني اغېزو په هکله نور اوګورئ
که چیرې تاسو د واکسین ترلاسه کولو وروسته ناروغه شئ، نو تاسو باید د واکسین منفي پیښې راپور ورکولو سیسټم
(Vaccine Adverse Event Reporting System(VAERS))ته د منفي پیښې راپور ورکړئ. یوه “منفي پیښه” هره روغتیا ستونزه یا اړخیزه اغیزه ده چې د واکسین کولو وروسته پیښیږي. د VAERS په اړه د نورو معلوماتو لپاره، وګورئ "VAERS څه شی دی؟" لاندي - څه شی دی؟
-
VAERS د خبرتیا یو لومړنی سیسټم دی چې د ناروغیو کنټرول او مخنیوي مرکزونو (CDC) او د خواړو او درملو اداره (FDA) لخوا رهبري کیږي. VAERS کولی شي د هغه ستونزو په کشف کولو کې مرسته وکړي چې ممکن د واکسین سره تړاو ولري.
هرڅوک (د روغتیا پاملرنې چمتو کونکی، ناروغ، پاملرنې کونکی) کولی شي VAERSته د احتمالي منفي عکس العملونو راپور ورکړي.
په سیسټم کې محدودیتونه شتون لري. د VAERS راپور پدې معنا ندي چې واکسین د عکس العمل یا د پایلې لامل شوې. دا یوازې پدې معنا دي چې واکسین وهل لومړی پیښ شوی.
VAERS د ساینس پوهانو سره مرسته کوي ترڅو رجحانات یا دلیلونه په ګوته کړي چې دوی باید یوه احتمالي ستونزه وڅیړي. دا د واکسین کولو تائید شوي پایلو لیست ندی.
کله چې تاسو VAERS ته راپور کوئ، تاسو د CDC او FDA سره مرسته کوئ چې د احتمالي روغتیا اندیښنې وپیژنئ او ډاډمن کړئ چې واکسینونه خوندي دي. که چیرې کومه ستونزه راپورته شي دوی به اقدام وکړي او د احتمالي مسلو په اړه به د روغتیا پاملرنې چمتو کونکو ته خبر ورکړي.
- ایا زه کولی شم د COVID-19 واکسین ووهم که چیرې ما په تیر وخت کې د واکسین په اړه حساسیت عکس العمل درلود؟
-
واکسین باید هغه خلکو ته ورنکړل شي چې د شدید حساسیت عکس العمل پیژندل شوی مخېنه ولري، لکه انفیلیکسس، د یو mRNA یا وایرسي ویکتور واکسین پخوانۍ دوز ته، یا د Pfizer-BioNTech/Comirnaty،Moderna/Spikevax،Novavax یا –JanssenCOVID-19 (انګلیسي)واکسینو هر اجزاو ته.
هغه خلک چې نورو واکسینونو یا د پېچکاري وړ درملنې پروړاندې د سخت حساسیت عکس العمل لري ممکن لاهم د دې واکسین وهلو وړ دي. په هرصورت، وړاندیز کونکي باید د خطر ارزونه وکړي او د احتمالي خطرونو په اړه دوی ته مشوره ورکړي. که چیرې ناروغ د واکسین وهلو پریکړه وکړي، چمتو کونکی باید د 30 دقیقو لپاره د دوی څارنه وکړي ترڅو د سمدستي عکس العملونو نظارت وکړي.
Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) وړاندیز کوي چې چمتو کونکي د واکسین وهلو وروسته لږترلږه د 15 دقیقو لپاره نور ټول ناروغان وڅاري ترڅو د حساسیت عکس العمل نظارت وکړي. د نورو معلوماتو لپاره د mRNA واکسینونو لپاره د ACIP لنډمهاله کلینیکي ملاحظات وګورئ (انګلیسي).
د واکسین اړتیاوې
- ایا د COVID-19 واکسین اړین دی؟
-
دا به ستاسو انتخاب وي چې ایا د COVID-19 لپاره واکسین ووهئ که نه، خو ځینې کارګمارونکي، پوهنځي او پوهنتونونه دې ته اړتیا لري.
- د دولتي ادارو کارمندانو او قرارداديانو، روغتیا پاملرنې چمتو کونکو، تعلیمي ادارو او د ماشوم پاملرنې تنظیماتو لپاره د والي واکسین اړتیاو په اړه معلومات.
واشنګټن اوس مهال د COVID-19 واکسین ته د لاندې ذکر شوي لپاره اړتیا لري:
- د روغتیا پاملرنې کارګرانو او د اوږدې مودې پاملرنې کارګرانو
- د کابینې ادارې دولتي کارمندانو
- په تعلیمي ترتیباتو کې کارمندانو، په شمول:
- کارمندان او قرارداديان چې د شخصي K-12 ښوونځیو، عامه K-12 ښوونځي ولسوالیو، چارټر ښوونځیو، او تعلیمي خدماتو ولسوالیو لپاره کار کوي (امر د دولت-قبایلي تعلیم کمپیکټ ښوونځیو یا زده کونکو باندې نه پلي کیږي)،
- د ماشوم پاملرنې او د ابتدایي زده کړې چمتو کونکي څوک چې د ډیرو کورنیو ماشومانو ته خدمت کوي، او
- په عالي ښوونې او روزنې کې کارمندانو.
دا کارمندان اړمن دي چې د اکتوبر 18، 2021 پورې د COVID-19 پروړاندې بشپړ واکسین ووهئ (لږترلږه دوه اونۍ د واکسین لړۍ پای ته رسولو وروسته). اړتیاو کې قرارداديان، داوطلبان، او کوم بل پوستونه شامل دي چې پدې ترتیباتو کې کار کوي.
که چیرې تاسو پدې ګروپونو کې په یو کې یاست یا ستاسو کار ګومارونکی یا ښوونځی د COVID-19 واکسین ته اړتیا لري، نو د خپل بشري سرچینو څانګې، کار ګمارونکي یا ښوونځي سره وغږیږئ ترڅو ومومئ چې څه وکړئ. د روغتیا ریاست د کار ګمارونکي یا پوهنځی/پوهنتون پالیسي کې دخیل نه دی.
واکسین به ستاسو او ستاسو شاوخوا نورو سره په COVID-19 اخته کیدو څخه ساتنه کې مرسته وکړي، او موږ تاسو هڅوو چې د ګټو په اړه د خپل ډاکټر یا کلینیک سره خبرې وکړئ.
- ایا د K-12 کارمندانو لپاره د COVID-19 واکسین اړتیا څه ده؟
-
د اګست په 18، 2021 کې، والي Inslee یوه لارښود اعلان کړ چې د عامه او شخصي K-12ښوونځي ټولو کارمندانو ته د COVID-19 پروړاندې د بشپړ واکسین وهلو اړتیا لري، یا د اکتوبر 18، 2021 پورې مذهبي یا طبي معافیت ترلاسه کړي.
امر په ټولو تعلیمي ترتیباتو کې کارکونکو باندې پلي کیږي، پشمول د:
- کارمندان او قرارداديان چې د شخصي K-12 ښوونځیو، عامه K-12 ښوونځي ولسوالیو، چارټر ښوونځیو، او تعلیمي خدماتو ولسوالیو لپاره کار کوي (امر د دولت-قبایلي تعلیم کمپیکټ ښوونځیو یا زده کونکو باندې نه پلي کیږي)،
- د ماشوم پاملرنې او د ابتدایي زده کړې چمتو کونکي څوک چې د ډیرو کورنیو ماشومانو ته خدمت کوي، او
- په عالي ښوونې او روزنې کې کارمندانو.
د نورو معلوماتو لپاره، د K-12 ښوونځي کارمندانو لپاره د COVID-19 واکسین اړتیا وګورئ: ډیر ځلې پوښتل شوي پوښتنې (PDF) (انګلیسي) (د عامه لارښوونو د سرمامور دفتر).
- ایا زه څنګه کولی شم د واکسین اړتیاو څخه معافیت ترلاسه کړم؟
-
که چیرې ستاسو کار ګومارونکی یا پوهنځی/پوهنتون د COVID-19 واکسین ته اړتیا لري، یا تاسو د دولت له لارې د واکسین وهلو ته اړمن یاست. د Jay Inslee'sد اګست 9 اعلان (انګلیسي) یا د اګست 18 اعلان (انګلیسي)، تاسو باید د خپل کارګومارونکی یا پوهنځی/پوهنتون سره اړیکه ونیسئ ترڅو ومومئ چې دوی څنګه د واکسین وهلو ثبوت راټولوي، که چیرې دوی د نه کولو پالیسي ولري، او تاسو د نه کولو لپاره څه ترسره کولو ته اړتیا لرئ. د روغتیا ریاست د کار ګمارونکي یا پوهنځی/پوهنتون پالیسي کې دخیل نه دی.
تاسو د COVID-19 واکسین لپاره د روغتیا ریاست (Department of Health (DOH)) څخه د معافیت فورمه ترلاسه کولو اړتیا نلرئ. DOH د COVID-19 واکسین لپاره د معافیت فورمه نلري. د واشنګټن ایالت د معافیت سند (Certificate of Exemption (COE)) یوازې د والدینو/ساتونکو لپاره دی څوک چې غواړي خپل ماشوم د K-12 ښوونځیو، مخکښو ښوونځیو، یا ماشومانو پاملرنې کې ماشومانو ته اړین واکسین څخه معاف کړي. اوس مهال، واشنګټن د ماشومانو لپاره د ښوونځي یا د ماشوم پاملرنې کې ګډون لپاره د COVID-19 واکسین ته اړتیا نلري، نو دا په COE کې شامل ندی.
ښوونځی او د ماشوم پاملرنه
- ایا د ۱۸ کاله عمر لرونکي خلک واکسین کولی شي؟
-
په اوس وخت کې، د Pfizer-BioNTech (Pfizer) واکسین او د Moderna د COVID-19 واکسین برانډونه د 6 میاشتني او ډیر عمر لرونکي ماشومانو لپاره مجاز دي. د Novavax واکسین د (EUA Emergency Use Authorization، د بیړنی کارونې اجازې) له مخې له 12 کلونو زیات عمر لرونکو کساانو لپاره شتون لري.
هغه ځوانان چې عمرونه یې له 12 څخه تر 17 کلونو پورې وي ممکن د واکسین وهلو لپاره د والدین یا سرپرست څخه (یوازې انګلیسي) رضایت ته اړتیا ولري، ترهغه چې دوی په قانوني توګه خلاص شوي نه وي. د نورو معلوماتو لپاره زموږ د وېپ پانې څخه لیدنه وکړئ د Vaccinating Youth(ځوانانو واکسین کول)
د والدین رضایت یا قانوني خلاصون ثبوت ښودلو لپاره د دوی غوښتنو په اړه د واکسین کلینیک سره چیک کړئ.
- ایا ایالت به د K-12 ښوونځي ته د ننوتلو لپاره د COVID-19 واکسین ته اړتیا ولري؟
-
Washington State Board of Health (د واشنګټن ایالت د روغتیا بورډ)، نه Department of Health (د روغتیا ادارې )، د K-12 (د وړکتون څخه د 12 تولګي پورې) ښوونځیو کې د ماشومانو لپاره د واکسین کولو اړتیاوې رامینځته کولو واک 28A.210.140 Revised Code of Washington (،RCW د واشنګټن تازه شوی کوډ). اوس مهال هېڅ ماشوم پالنه ېا ښونځی نه شته چې د COVID-19 واکسین ورته اړین وي.
- ایا زما ماشوم کولی شي نور واکسین ووهئ پداسې حال کې چې دوی د خپل COVID-19 واکسین وهئ؟
-
خلک اوس کولی شي د نورو واکسینونو په 14 ورځو کې د COVID-19 واکسین ووهي، پشمول په ورته ورځ.
- ایا د COVID-19 وبا په پام کې نیولو سره به د 2022-2023 تعلیمي کال لپاره د ښوونځي واکسینو اړتیاو کې کوم نرمي شتون ولري؟
-
د روغتیا ریاست بورډ ټاکي که چیرې د ښوونځي واکسین اړتیاو کې کوم بدلون شتون ولري. پدې مرحله کې، د ښوونځي واکسین اړتیاوې به ورته پاتې وي. ماشومان به د ښوونځي لومړۍ ورځ کې د ګډون دمخه د واکسین اړتیاوې پوره کولو ته اړتیا ولري.
د واکسین وروسته ژوند
- څه وخت زه د کوویډ-19 واکسینو له اړخه اپدیټ ګڼل کېږم؟
-
که مو د CDC لخوا سپارښتل شوی تر ټولو وروستی ډوز ترلاسه کړی وی، نو په دې صورت کې تاسو د کوویډ-19 واکسینونو له اړخه اپډیټ (یوازې انګلیسي) یاستئ.
- ایا زه اړتیا لرم د واکسین ثبوت وښایم؟
-
ښايي په ځانګړو سیمو، سوداګریو یا په ځانګړو پېښو کې د COVID-19 واکسینو ثبوت ته اړتیا لرئ.
نو د خپل واکسین وهلو کاغذ کارت سره د زیږون سند یا نور رسمي سند په څیر چلند وکړئ! د دې یو عکس واخلئ او بیا یې په کور کې ذخیره کړئ. د واکسین کولو کارتونو او د معافیت ثبتونو په اړه نور ولولئ.
-
څه وکړم که د COVID-19 له واکسینو سره اپډېټ نه یم؟
-
که لا هم د COVID-19 له واکسینو سره اپډېټ نه یاست:
- د COVID-19 پرته له بیې واکسین پیدا کړئ چې تاسو ته نژدې وي!
- په عامو دننه چاپېریالونو کې ښه ماسک اغوستل په پام کې ونیسئ.
- که د COVID-19 نشې لرئ معاینه وکړئ.
- که سفر کوئ ترې وروسته او مخکې د COVID-19 معاینه وکړئ.
- ایا زه د واکسین کیدو وروسته هم د COVID-19 څخه ناروغه کیدای شم؟
-
دا امکان نلري، خو یو کوچنی فرصت شتون لري. واکسین خورا مؤثره دي، خو %100 سلنه ندي. که چیرې تاسو د COVID-19 په څیر علایم ولرئ، نو تاسو باید له نورو لرې واوسئ او د روغتیا پاملرنې چمتو کونکی سره اړیکه ونیسئ. دوی ممکن د COVID-19 ازموینې وړاندیز وکړي.
د COVID-19 ازموینې معلوماتو لپاره لطفاً د COVID-19 لپاره د ازموینې ویب پاڼې څخه لیدنه وکړئ.
-
که له COVID-19 سره مخ شوی یم څه وکړم؟
-
مهرباني وکړئ -د COVID-19 جلاوالي او قرنطین لارښوونو پاڼې ته د جلاوالی او قرنطین لپاره مراجعه وکړئ.
- ایا زه څنګه کولی شم د COVID-19 شاوخوا فشار او اضطراب قابو کړم؟
-
موږ پدې پوهیږو چې وبا کولی شي ستاسو دواړه فزیکي او رواني روغتیا اغیزه کړي. تاسو یوازې نه یاست! په واشنګټن کې ډیر خلک د مالي او کارموندنې ستونزې، د ښوونځي تړلو، ټولنیز انزوا، روغتیا اندیښنې، غم او زیان، او نور ډیر څه پورې اړوند فشار او اضطراب سره مخ دي. پدې کې اضافي اضطراب شامل دی چې کولی شي عامه فعالیتونو ته بیرته راستنیدو سره راشي.
دلته یو څو سرچینې دي چې کولی شي ستاسو فشار او اضطراب قابو کولو کې مرسته وکړي:
- د COVID اړوند فشار په اړه د ملاتړ او سرچینو لپاره په 833-681-0211باندې د واشنګټن لیستین تلیفوني کرښې (Washington Listens line) ته زنګ ووهئ
- که چیرې تاسو په بحران کې یاست:
- د ځان وژنې مخنیوي ژوند تلیفونی کرښه (Suicide Prevention Lifeline): 800-273-8255 (په 150 ژبو کې د ژبې مرسته)
- د بحران ارتباطات: 866-427-4747
- د ځوانانو تلیفوني کرښه: 866-833-6546ته زنګ یا پیغام واستوئ (د ژبې مرستې شتون لري)
- د هوساینې او رواني روغتیا په اړه اوریدلو، زده کولو، شریکولو او ارتباط لپاره د پام وړ حالت (A MindfulState) وکاروئ.
- د نورو سرچینو لپاره زموږ د رواني روغتیا پاڼې (یوازې انګلیسي) څخه لیدنه وکړئ.
لپاره د COVID-19 سرچینې
- د ځانګړو ډلو لپاره د COVID-19 سرچینې
-
ماشومان او ځوانان
- هغه څه چې والدین/سرپرست باید د ماشومانو د COVID-19 واکسین په اړه پوه شي (PDF)
- د COVID-19 واکسین وروسته Myocarditis: هغه څه چې د والدین او ځوان لویان پرې باید وپوهیږئ (PDF) (یوازې انګلیسي)
- د ځانګړي روغتیا پاملرنې اړتیاو سره د ماشومانو او ځوانانو لپاره د واکسین معلومات (PDF) (یوازې انګلیسي)
د مور شیدې ورکول او/یا امیندواره اشخاص
- د COVID 19 واکسین او د بيازيږوونكى روغتیا د طبي چمتو کونکو لپاره د خبرې کولو ځایونه(PDF) (یوازې انګلیسي)
- د واکسین حقایق - د بیازیږوونکی روغتیا ډیر ځلې پوښتل شوي پوښتني
مهاجر او کډوال
- د مهاجرینو او کډوالو لپاره په COVID-19 واکسینونو کې د باور رامینځته کولو لپاره د بحث لارښود (PDF) (یوازې انګلیسي)
- عمومي اندیښنې او حقایق (PDF) (یوازې انګلیسي)
- COVID-19 د کډوالۍ ټولنې غړو لپاره ستاسو حق پیژنئ (د WA کدوالو د اتحاد شبکه) (یوازې انګلیسي)
- د COVID-19 واکسین ښکیلتیا: د واشنګټن ایالت د روغتیا ریاست (یوازې انګلیسي)
کور ته محدود
- ایا کور ته محدود یاست او واکسین ته اړتیا لرئ؟ (PDF) (یوازې انګلیسي)
د ټولنې اضافي سرچینې په واکسین مساوات او ښکیلتیا پاڼه کې موندل کیدی شي (یوازې انګلیسي).
- زما پوښتنې ته دلته ځواب نه دی ورکړل شوې. زه څنګه نور معلومات موندلی شم؟
-
عمومي پوښتنې covid.vaccine@doh.wa.gov ته لیږل کیدی شي.