နတၢ်မၤကွၢ်သးအစၢမ့ၢ်ဖျါဝဲလၢနအိၣ်ဒီး COVID-19 တၢ်ဆါအဃၢ်န့ၣ်, တၢ်လၢအဂ့ၤတခါနၤ့ ကျဲအိၣ်၀ဲဒၣ်တ ဘျုးဘိၣ်လၢနဒီသဒၢနနီၣ်ကစၢ်သးဒ်သိးတၢ်ဆါဃၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တရၤလီၤ အသးဆူပှၤဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
နမၤကွၢ်သးအဆၢမ့ဖျါလၢ နဒိးန့ၢ်ဘၣ် COVID-19 တၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ်နကဘၣ်မၤဒ် လဲၣ်?
အိၣ်လၢဟံၣ်ဒီးအိၣ်ယံၤနသးဒီးပှၤအဂၤ လူၤပိာ်ထွဲဘၣ် တၢ်ပာ်လီၤဖျီၣ်သးဒီးပှၤအဂၤလံာ်ဟံစုနဲၣ်ကျဲလၢအသီ (တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်လၢအဲကလံာ်ကျိာ်) တဘ့ၣ်လၢ Centers for Disease Control and Prevention (CDC, လီၢ်ခၢၣ်သးတၢ်ပၢဆှၢတၢ်ဆါဒီးတၢ်ဒီသဒၢတၢ်ဆါ) ဒီး Washington State Department of Health (DOH, ၀ီၣ်ၡ့ၣ်ထၢၣ်ကီၢ်စဲၣ်ဆူၣ်ချ့၀ဲၤကျိၤ) ပာ်ပနီၣ်ဃာ် ၀ဲ. နဃ့န့ၢ်တၢ်မၤစၢၤလၢ Care Connect Washington အအိၣ်သ့၀ဲဒၣ် ဖဲနပာ် အိၣ်လီၤဆီသးဒီးပှၤဂၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
- ပာ်အိၣ်လီၤဆီနသးဒီးပှၤလၢနဟံၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. မ့သ့န့ၣ်, တဘၣ်အိၣ်ဆိးသကိၤဒၢးတဖျၢၣ်ဃီဒီးပှၤလၢ နအိၣ်ညီနုၢ်တဖၣ်ဘၣ် ဒီးသူဘၣ်တၢ်လုၢ်ထံဒၢးလီၤဆီတက့ၢ်.
အိၣ်ခိးကွၢ်တၢ်ဆါပနီၣ်တဖၣ်. နတၢ်ဆါက့ၢ်ပနီၣ်တဖၣ်မ့ၢ်နးထီၣ် မ့တမ့ၢ် မ့ဖျါထီၣ်လၢအသီတဖၣ်လၢ အကဲထီၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢနဂီၢ်န့ၣ် ဆဲးကျိးတဲသကိးဘၣ်တၢ်ဒီး နကသံၣ်သရၣ်တက့ၢ်. COVID-19 တၢ်ဆါပနီၣ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်ဒ်လာ်တဖၣ်အံၤမ့အိၣ်ဖျါထီၣ်န့ၣ်ကိးဘၣ် 911 တက့ၢ်း
- တၢ်ကသါကီခဲ
- သးနါပှၢ်ဆါ မ့တမ့ၢ် သွံၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံး
- တၢ်သးထၢမံထၢမၣ်အသီ
- သးပ့ၤနီၣ်သး
- ဖံးဘ့ၣ်, ထးခိၣ်ဖံး, မ့တမ့ၢ် စုမ့ၣ်ခီၣ်မ့ၣ်အဖံးဘံၣ် လီၤ၀ါ, ၀ါဃး, မ့တမ့ၢ် ထီၣ်လုးထီၣ်လါ, ဒိးသန့ၤထီၣ် အသးလၢဖံးဘ့ၣ်အကလုာ်အဖီခိၣ်
ထီ၀ဲနီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်လၢအဘၢ၀ဲ နနါဒ့ဒီးနကိာ်ပူၤဖဲနမ့ၢ်ဘၣ်အိၣ်ဘူးဒီးပှၤ လၢနဟံၣ်ပူၤ မ့တမ့ၢ် ပှၤဂၤသ့ၣ်တဖၣ် တက့ၢ်. နဟံၣ်ဖိဃီတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဘၣ်ထီ၀ဲဒၣ် နီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်န့ၣ်လီၤ.
- မ့သ့န့ၣ်, သူဘၣ်၀ဲဒၣ် နီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်ကလုာ်ဒ်အမ့ၢ်၀ဲ KN95 နီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ် မ့တမ့ၢ် 3-ply (3 ကထၢ) နီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်လၢ ကသံၣ်သရၣ်သူအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- ထီဘၣ်၀ဲဒၣ်နီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်လၢ အဘၣ်ဒီးနၤဂ့ၤဂ့ၤဒီး အဘၢ၀ဲဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်မ့တဘၣ်ဒီး နၤဘၣ်န့ၣ် စၢကမိာ်ထီၣ်၀ဲအပျံၤဒ်သိးကဖုၣ်လီၤဒီး ကဘၣ်ဒီးနၤအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. နထီကထၢစ့ၢ်ကီး၀ဲဒၣ် နီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်ဒ်သိးအကဘၢ၀ဲအလီၢ်လၢအဘၢ၀ဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကွၢ်၀ဲဒၣ်တၢ်ဂီၤမူလၢနကဘၣ်မၤဘၣ်၀ဲဒၣ်နီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်ဒ်သိးကဘၢ၀ဲဂ့ၤဂ့ၤ (တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်လၢအဲကလံာ်ကျိာ်)
ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒ်သိးကတုာ်၀ဲတၢ်ဆါဃၢ်တၢ်လရၤလီၤသး ဆဲးကျိးဒီး ပှၤလၢအအိၣ်ဃုာ်ဘၣ်ဒီး နၤ (တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်လၢအဲကလံာ်ကျိာ်) သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး တဲဘၣ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လၢဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် COVID-19 တၢ်ဆါအဃၢ်လံန့ၣ်လီၤ. ပှၤတဂၤဂၤလၢအဒိးနၢ်ဘၣ် COVID-19 တၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ် အတၢ်ဆါပနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ် မ့တဖျါ ဘၣ်ဆၣ် အရၤလီၤ၀ဲ ဒၣ်တၢ်ဆါဃၢ်ဆူပှၤဂၤအအိၣ်သ့ၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲနဒုးသ့ၣ်ညါ ပှၤလၢအအိၣ်ဃုာ်ဘၣ်ဒီး နၤတဖၣ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ်မ့တအဲၣ်ဒိးတၢ်ဆါဃၢ်ရၤလီၤသးဆူပှၤဂၤအအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် အမၤကွၢ်သးဒီးပာ်အိၣ်လီၤဆီသး မ့တမ့ၢ် ပာ်အိၣ်လီၤဖျီၣ်သးဒီးပှၤဂၤသ့၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
- နမ့မၤကွၢ်ဘၣ်နသးလၢဟံၣ်ဒီးအစၢမ့ဖျါလၢ နအိၣ်ဒီး COVID-19 တၢ်ဆါအဃၢ်န့ၣ် ဆဲးကျိးဘၣ် Washington အ COVID-19 ဂ့ၢ်ဂီၤအူလီတဲစိကျိာ်ဖဲ 1–800–525–0127 န့ၣ်လီၤ. တၢ်၀ဲအံၤကဲထီၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်လူၤဃိထံၣ်တၢ်ဆါအဂံၢ်ထံး (တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်လၢအဲကလံာ်ကျိာ်) ဒီး ဒီသဒၢ၀ဲဒၣ်တၢ်ဆါဒ်သိးအတရၤ လီၤသးဆူပှၤတ၀ၢပူၤအဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကိးဝဲဒၣ်လီတဲစိအံၤသ့ဝဲဖဲမုၢ်တနံၤ, ဂီၤခီ 6 နၣ်ရံၣ်တုၤမုၢ်နၤခီ 10 နၣ်ရံၣ်, ဒီးမုၢ်ခံနံၤတုၤမုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤ (တၢ်ပာ်ပနီၣ်နံၤသဘျ့လီၤဆီအမုၢ် နံၤ) စးထီၣ်ဂီၤခီ 6 နၣ်ရံၣ် တုၤဟါခီ 6 နၣ်ရံၣ်. အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးတၢ်မၤစၢၤ ဝဲဒၣ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်ကျိာ်တၢ်မၤစၢၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- နမ့သူ၀ဲဒၣ် တၢ်မၤကွၢ်တၢ်ဆါလၢဟံၣ်အဂီၢ်ဒီး ဃံထီၣ်ဘၣ်နီၢ်ဂံၢ်တၢ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤတၢ်လၢ WA Notify (၀ီၤၡ့ၣ်ထၢၣ် တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်) (တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်လၢအဲကလံာ်ကျိာ်) လၢအကဒုးသ့ၣ်ညါခူၣ်သူၣ်၀ဲဒၣ် WA Notify လၢပှၤသူ၀ဲဒၣ်တၢ်မၤကွၢ်တၢ်ဆါ လၢဟံၣ်အဂီၢ်တဖၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆါ သ့လံန့ၣ်လီၤ.
ဆဲးကျိးဘၣ်နကသံၣ်သရၣ် — နကသံၣ်သရၣ်မ့အိၣ်ဘၣ်ဖုးန့ၣ် — မ့တမ့ၢ် လီၢ်က၀ီၤကသံၣ်ဒၢးလၢ ကသံၣ်ကသီ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အဂီၢ်တက့ၢ်. အ၀ဲသ့ၣ်ကဟ့ၣ်နၤတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဘၣ်ဃာ်ဒီး နကဘၣ်အိၣ်မၤမုာ်နသးဒ်လဲၣ် ဖဲနကူဆါ ယါဘျါသးအခါန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ကတဲဘၣ်နၤဘၣ်ဃာ်ဒီးတၢ်ဆါဃၢ်အပနီၣ်တဖၣ်လၢနကဘၣ်ခိးကွၢ်အီၤအဂီၢ်, လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နဒိးန့ၢ်ဘၣ်အါထီၣ်တၢ်ကဟုကယာ်ဖဲနလိၣ်ဘၣ်အခါန့ၣ်လီၤ.
ပျဲနုာ်လီၤဘၣ်ကလံၤဆှံလၢနဒၢး ပူၤတသ့ဖဲအသ့န့ၢ်တက့ၢ်. မ့သ့န့ၣ်, အိးထီၣ်ဘၣ်ပဲတြီဖိ, အိးထီနီၣ်၀ံၣ်ကသုၣ် ပၢၤတၢ်ကိၢ်တၢ်ခုၣ်မ့ဒိၣ်, ဆီတလဲကွံာ် HVAC တၢ်ပှဲၢ်တၢ်, မ့တမ့ၢ် သူ၀ဲ ဒၣ် HEPA တၢ်မၤကဆှီကလံၤ န့ၣ်တက့ၢ်.
န COVID-19 တၢ်ဆါမ့လီၢ်မၣ် ဒီး တၢ်အိၣ်လီၤဖျီၣ်သးဒီးပှၤဂၤအတီၢ်မ့ကတၢၢ်သနာ်က့, အရ့ဒိၣ်၀ဲလၢပကဘၣ် ဒီသဒၢဒံး၀ဲပနီၢ်ကစၢ်သးဒီးပှၤအဂၤန့ၣ်လီၤ. နဒီသဒၢ၀ဲဒၣ်တၢ်ဆါ၀ဲအံၤသ့ခီဖျိ တၢ်ဆဲး၀ဲဒၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢ COVID-19 တၢ်ဆါ ဒီး တၢ်ဆဲး၀ဲတၢ်မၤဆူၣ်ထီၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢအဂံၢ်အဘါ, တၢ်ထီ၀ဲဒၣ်နီၢ်ကျၢၢ်ဘၢမဲာ်လၢကမျၢၢ်အကျါ, တၢ်ဟးဆှဲး၀ဲဒၣ်ပှၤကညီအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်, တၢ်သ့ကဆှီစု, ဒီးတၢ်ထၢနုာ်လီၤ၀ဲဒၣ် WA Notify လၢနလီတဲစိ အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်.